Hỏi: 

Khi có một chuyện buồn, con đã thực tập quan sát cái buồn trong thân tâm của mình. Và con đã nhìn nhận thấy cái buồn đó là sự thật đang diễn ra trong suy nghĩ của mình. Và con đã...thấy tốt hơn so với những cái buồn lần trước là con không tìm tòi thêm những cái buồn để tăng thêm nỗi buồn ngay trong hiện tại.

Sau khi quan sát như vậy con cảm nhận nỗi buồn trong con đã không tăng thêm nhưng vẫn chưa diệt được. Như vậy sự quan sát của con đã thực hành đúng chưa Thầy?

Con xin cám ơn Thầy.

Đáp: 

Không phải con quan sát cái buồn để cho tình trạng buồn đỡ hơn hay để nó mất đi cho con được thanh thản thoải mái đâu, mà là quan sát để thấy ra nó đến đi, sinh diệt như thế nào, thấy ra nhân, duyên sự đến đi sinh diệt của nó là gì, gốc nó sinh ra từ đâu và trở về đâu, vị ngọt và sự nguy hại của nó ra sao v.v...

Cũng không phải là cố gắng tìm kiếm những điều đó một cách lý trí mà chỉ quan sát rất tự nhiên, khách quan và trung thực thôi thì con sẽ thấy hết. Nếu con chưa thấy hết mọi mặt trong thể tướng dụng của nỗi buồn như vậy thì sao con lại muốn nó diệt đi?

Lẽ ra con phải cám ơn sự tái đi tái lại của nó vì nó đang giúp con thấy ra bản chất thật của nó. Giống như con muốn học ra được tính dược của cây cỏ mà con lại muốn diệt hết chúng đi thì làm sao học được.

Tất cả pháp đang đến đi, dù là đúng hay sai, thiện hay ác, đều là bài học giúp con giác ngộ, mà không cần tìm kiếm đâu xa hay cố công rèn luyện để đạt được, chỉ cần ngay nơi thực tại đang là, như nỗi buồn đang khởi lên nơi con chẳng hạn, mà thấy ra sự thật là được.

Thấy ra nỗi buồn với tâm rỗng lặng trong sáng chính là minh, là giác, không thấy ra mới là vô minh ái dục, phiền não khổ đau.