Thứ năm, 04/12/2025, 13:30 PM

“Hãy nhìn người bên cạnh như thể đây là lần cuối ta được thấy họ”

Pháp Nhật

Niệm niệm qua nhanh, chỉ trong khoảng sát-na, chuyển hơi thở đã là đời sau là sự thật đang xảy ra ngay trong chính thân ta, ngay lúc này. Mỗi niệm sinh lên rồi diệt đi nhanh hơn cả tốc độ ánh sáng. Mỗi hơi thở vào là một đời vừa khởi, mỗi hơi thở ra là một đời vừa chấm dứt.

Thế mà ta vẫn sống như thể mình còn muôn năm, vẫn để niệm này nối niệm khác trôi tuột đi trong vô minh, vẫn để thời gian phủ đầy bụi mà không chịu lau đi.

Nếu hơi thở đổi là đời sau, thì mỗi lần ta không tỉnh thức, ta đang đánh mất cả một kiếp người nhỏ bé. Ta đánh mất nó vào những giận hờn không đáng, những buồn phiền vô cớ, những so đo tị hiềm làm thân tâm nặng trĩu, những mong cầu chưa bao giờ đưa mình đến an lạc. Ta đánh mất nó trong những lần lướt qua chính mình mà không hề biết mình đang sống. Ta đánh mất nó vào tiếng ồn của người đời, vào những ảo ảnh thành bại mà xã hội bày ra như chiếc bánh ngọt, khiến ta say mê đuổi theo rồi kiệt sức không biết vì sao.

Sát-na là đơn vị của Pháp; còn đời người là dòng chảy của vô số sát-na. Mỗi sát-na tỉnh thức là một cánh cửa tự do, giác ngộ được mở, mỗi sát-na mê mờ là cánh cửa ấy khép lại. Ta có bao nhiêu cánh cửa đời mình đã khép lại trước khi kịp mở? Bao nhiêu ngày ta sống mà không sống, bao nhiêu tháng trôi đi mà không biết mình đang trôi lăn, bao nhiêu năm ta thử mọi cách để chạy theo hạnh phúc, nhưng lại không dành nổi một hơi thở để nhìn vào chính trái tim mình?

Học cách trân trọng cuộc sống

“Hãy nhìn người bên cạnh như thể đây là lần cuối ta được thấy họ” 1 — Ảnh minh họa.

Sao lại an nhiên để ngày tháng trôi suông vô ích? Không phải vì ta lười, mà vì ta không thấy được bản chất mong manh của chính sự sống này. Ta tưởng thời gian sẽ đứng lại cho ta sửa sai, nhưng thời gian chỉ đi một chiều. Ta tưởng hạnh phúc sẽ đến khi ta có đủ thứ, nhưng hạnh phúc chỉ đến khi ta chịu dừng lại một niệm. Ta tưởng tình yêu là thứ người khác phải trao, nhưng hóa ra, nếu ta không mở lòng ngay từ sát-na này, thì cả đời cũng khó mà chạm được sự bình yên.

Thuở nhỏ, thời gian là một cánh rừng xanh bất tận. Ta cứ chạy mãi, chơi mãi, chẳng bao giờ nghĩ đến ngày tàn. Lớn lên, ta bắt đầu lo toan, rồi bất chợt nhìn lại, tóc đã điểm sương. Lúc ấy ta mới thấy thời gian không phải rừng xanh, mà là dòng nước chảy, chỉ có đi mà không có trở về. Một giọt nước trôi qua không bao giờ quay lại được. Một nóng nảy hôm qua không thể lấy lại. Một yêu thương chưa kịp nói hôm nay đã trở thành nuối tiếc. Một người thân ta nghĩ sẽ còn ở đó mãi, chỉ cần một sát-na, đã đi xa không thể gặp nữa.

Nếu ta biết hơi thở ngừng là sinh mệnh cũng chấm dứt, sao lại sống như thể ta còn vô số cơ hội để yêu thương, để bao dung, để tỉnh thức? Nếu biết niệm niệm trôi đi là trôi mãi không quay lại, sao ta còn để từng niệm chứa đầy sân hận, đố kỵ, tham đắm, lo âu? Mỗi niệm ấy là một mũi kim châm vào chính đời mình. Mỗi niệm ấy làm thân tâm càng khổ, càng nặng, càng xa khỏi con đường trở về.

Vậy nên, hãy thở như thể đây là hơi thở cuối cùng, và cũng là hơi thở đầu tiên. Hãy nhìn người bên cạnh như thể đây là lần cuối ta được thấy họ, để lòng không còn vương giận hờn. Hãy nói lời tử tế trước khi im lặng, hãy tha thứ trước khi hối tiếc, hãy mỉm cười trước khi bóng tối kéo xuống. Hãy bước đi như thể mặt đất đón nhận từng dấu chân để đưa ta về gần hơn với chính mình.

Ngày tháng không vô ích nếu mỗi sát-na đều sống bằng tánh biết sáng trong. Cuộc đời không trôi suông nếu mỗi bước chân đều có ý nghĩa, mỗi hơi thở đều có sự hiện diện trọn vẹn. Khi đó, dù đời ngắn như một cơn gió, nó vẫn đủ để trở thành một cõi bình yên. Dù thời gian đi như bóng câu qua cửa, ta vẫn biết mình đang sống từng phút giây không hoang phí.

Niệm niệm qua nhanh, nhưng trong từng niệm ấy, nếu ta biết quay về thì ta đã bước vào đời sống bất tử, đời sống của sự tỉnh thức, đời sống mà thời gian không thể cuốn trôi. Bởi người biết sống trong từng sát-na, chính là người chưa từng đánh mất chính mình.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Chỉ trong 2 ngày, 3 người chết não - bằng nghĩa cử cao đẹp hiến tạng của các gia đình và sự tận lực, tận tụy của các thầy thuốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức - đã hồi sinh, cải thiện cuộc sống cho 16 trường hợp khác.

Thấy rõ cái ta ảo tưởng

Phật pháp và cuộc sống

10:17 04/12/2025

Niềm an lạc hạnh phúc đích thực chỉ có mặt khi trong tâm bạn hoàn toàn vắng bóng cái ta tham ái, chấp thủ. Khi bạn bị nó ràng buộc và sai sử thì đời sống trở nên lẻ loi, khô cứng và mất hết quyền tự chủ. Cái ta ảo tưởng là ý niệm không thuận theo sự vận hành tất yếu của Nhân duyên, Nghiệp quả.