Thứ, 27/10/2025, 10:51 AM

Ký ức đồng dao

Linh Lan

Mỗi khi bận lòng vì những nỗi niềm vui buồn đan xen, tôi bỗng khao khát cái cảm giác đi được giữa những con đường làng mát rượi, được thả hồn rong chơi trên những đồng ruộng phẳng lì và ngắm nhìn đám trẻ quê nở những nụ cười hồn nhiên - những nụ cười tỏa sáng giữa những trò nghịch ngợm hồn nhiên.

Đôi lúc chỉ muốn trở về, ngồi thảnh thơi trên đồng ruộng, khoác trên mình chiếc áo bà ba đã bạc màu của mẹ, đầu đội chiếc nón cời của bà... thong dong trên cánh đồng chăn trâu. Bao giờ trong những giấc mơ ấy tôi cũng nhớ da diết khúc hát đồng dao quen thuộc mà những đứa bạn một thời rong chơi cùng nhau vẫn hay ngân nga mỗi chiều:

Thằng Cuội ngồi gốc cây đa

Thả trâu ăn lúa... gọi cha ời ời

Cha còn cắt cỏ trên đồi

Mẹ thì cưỡi ngựa đi mời quan viên.

Tuổi ấu thơ của tôi lớn lên bên những khúc đồng dao. Đó là những khúc hát đã nuôi lớn tâm hồn tôi cũng như bao đứa trẻ vốn sinh ra và gắn bó với đồng ruộng. Tôi nhớ da diết những buổi chiều chăn trâu, cả bọn ngồi trước cánh đồng cùng nhau hát vang những khúc đồng dao quen thuộc. Thời ấy, đồng dao với những đứa trẻ chúng tôi như một người bạn. Chúng làm cho những buổi chiều miệt mài chăn trâu trên đồng ruộng diễn ra trong niềm vui và sự hứng khởi chứ không còn đơn thuần là trách nhiệm công việc ba mẹ giao cho.

Từ khúc hát đồng dao tôi học được bao điều mới mẻ về cuộc sống. Đó là những bài học vỡ lòng về đạo đức và cách sống ở đời mà những đứa trẻ quê chúng tôi học được từ khúc hát được truyền miệng qua bao đời. Ngày còn nhỏ, mẹ hay hát ru tôi bằng những khúc đồng dao. Thuở ấy, những câu hát giản dị, mộc mạc của mẹ cứ cuốn lấy tôi bởi nhịp điệu tươi vui của nó, nhưng phải đến khi lớn khôn tôi mới nhận ra ẩn sâu trong những câu hát đơn giản và gần gũi đó là bao bài học cuộc sống có nhiều giá trị mà tôi đã được mẹ dạy cho từ khi còn bé:

Bà còng đi chợ trời mưa

Cái tôm cái tép đi đưa bà còng

Đưa bà qua quãng đường đông

Đưa bà về tận ngõ trong nhà bà

Tiền bà trong túi rơi ra

Tép tôm nhặt được trả bà mua rau.

Từ khúc hát đồng dao vốn sinh ra từ ruộng đồng, tôi lớn lên biết yêu thương và sẻ chia những nỗi nhọc nhằn cùng ba mẹ cũng như bao người dân quê đang ngày đêm miệt mài trên đồng ruộng để rồi thấy yêu tâm hồn của những con người nơi đây. Dù cuộc sống nhọc nhằn họ vẫn lạc quan, yêu đời, tin tưởng vào ngày mai tươi sáng. Những khúc hát của mẹ năm tháng vẫn vang mãi trong tôi những giai điệu tươi vui truyền cho chúng tôi niềm tin yêu cuộc sống. Không chỉ có những đứa trẻ chăn trâu ngoài đồng, những đứa trẻ chỉ mới lẫm chẫm biết đi đã biết hát đồng dao vanh vách như thể nó đã thấm vào máu huyết của chúng từ thuở nào. Khúc đồng dao ấy ngày ngày vẫn ngân vang trên đồng ruộng, đường làng mặc những ngày nóng bức hay mưa rào khi bọn trẻ chúng tôi chăn trâu, cắt cỏ, chơi lò cò hay đuổi bắt.

Theo thời gian, tôi lớn lên đi học rồi xa quê. Cuộc sống nơi thị thành phồn hoa cứ cuốn tôi đi xa những khúc đồng dao thân thuộc. Lâu rồi không nghe ai hát đồng dao. Trẻ con ở phố ngày nay lúc nào cũng bận rộn với việc học và những cuộc đua theo điểm số. Nếu có vui chơi chúng cũng chỉ quen với trung tâm thương mại, những khu vui chơi giải trí và các trò chơi hiện đại trên iPhone, iPad. Đồng dao với chúng là một thứ xa lạ. Giờ đây những đứa trẻ quê cũng bắt nhịp được với lối sống hiện đại ấy. Không còn nhiều đứa trẻ biết đến đồng dao và biết hát đồng dao. Trở về quê một chiều đi ngang qua cánh đồng vừa thu hoạch thấy tan tác, buồn thiu mà chạnh lòng khi không còn nghe thấy những khúc đồng dao cất lên từ chất giọng trong trẻo của các em.

Trẻ em ngày nay dù được chăm sóc và quan tâm hơn trước nhưng tôi vẫn cứ thấy chúng thiệt thòi. Có những khoảng trời tuổi thơ tuyệt đẹp bên những khúc hát đồng dao mà chỉ những đứa trẻ một thời lang thang đồng ruộng như chúng tôi mới hiểu được. Đồng dao ngày ấy là thứ đã gắn kết tâm hồn của những đứa trẻ chúng tôi để về sau dù xa cách muôn phương trời chúng tôi vẫn luôn nhớ về nhau bằng những ký ức tuổi thơ vui nhộn. Những khúc đồng dao ngày ấy nhắc tôi nhớ rằng một phần đời của mình đã từng là trẻ con - trong sáng, mộc mạc như những khúc đồng dao vốn sinh ra từ làng quê, đồng ruộng.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Dành cho bạn

Kinh bốn lĩnh vực quán niệm

Kinh Mi Tiên Vấn Đáp: Ai truyền cụ túc giới cho Đức Phật

Kinh Hoa Nghiêm: Phẩm Thập – Thông Thứ hai mươi tám (tập 3)

Kinh Địa Tạng Vương - Bộ kinh căn bản mang lại nhiều lợi ích, dễ thực hành

Kinh Phân biệt bố thí (tiếng Việt, dễ đọc dễ hiểu)

Kinh tương lai biến đổi

Kinh Phật cho người tại gia: Sách cần có cho gia đình Phật tử

Kinh sám hối lỗi lầm qua lời dạy cho Tôn giả Xá Lợi Phất

Kinh chấm dứt tranh cãi

Kinh Phật nói về phúc báo tạo hình tượng Phật

Về thôi

Phật pháp và cuộc sống

10:47 21/11/2025

Về thôi ta ơi! Là quay lại với tâm hồn thư thả/ Thôi bon chen cơm áo gạo tiền/ Về với lòng trống không tự tại/ Về với trái tim thôi loạn nhịp nông sâu

Mênh mang nước lũ

Phật pháp và cuộc sống

09:56 21/11/2025

Những ngày này, theo dõi chuyên trang mưa lũ miền Trung, tôi cứ thấy lòng mình chùng xuống.

Đã tằm thì phải nhả tơ

Phật pháp và cuộc sống

08:47 21/11/2025

Lúa mót cười cợt thúng quang/ Gánh về gánh cả nắng vàng về theo/ Chân thoăn thoắt bước xa nghèo/ Tóc còn bịn rịn với theo gió đồng

Hãy là hiện thân của sự bình an

Phật pháp và cuộc sống

08:23 21/11/2025

Khi con người chân thật được hiện diện, ta sẽ tự nhiên nói chuyện với người khác bằng năng lượng rất mềm mỏng, rất dịu dàng, rất dễ thương. Trong từng lời nói và ánh mắt đều có sự lắng nghe, có tôn trọng, có chấp nhận và có hoan hỷ.

Xem thêm

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

TIN LIÊN QUAN

Dành cho bạn

Tin chọn lọc