Ngôn ngữ Pali có phải là ngôn ngữ Chư Phật thuyết Pháp khai thị cho chúng sinh không?

Ngôn ngữ không phải là vấn đề của chư Phật, các Ngài có thể dùng bất cứ phương tiện nào để chỉ bày Sự Thật, kể cả im lặng - vô ngôn. Thực ra, trí tuệ và các đức từ bi hỷ xả v.v... biểu hiện qua Ba-la-mật mới là uy đức nội hàm có sức mạnh khai ngộ hơn ngôn ngữ rất nhiều. Đó là lý do vì sao cũng ngôn từ đó, khi đức Phật nói lên chỉ một lần đã khai ngộ cho biết bao người trực tiếp nghe Ngài mà về sau, các tiến sĩ, các học giả học đi học lại, thậm chí thuộc nằm lòng cả Tam Tạng hoặc giảng dạy Kinh Luật vẫn không giác ngộ được gì. Đơn giản chỉ vì họ không biết “Lý tại ngôn ngoại” nên đã mất công tìm kiếm Chân Lý trong ngôn từ mà không quan tâm đến Sự Thật vốn đã được Phật chỉ bày. Do đó, không nên quá để cao ngôn ngữ gì chư Phật đã thuyết, chỉ nên quay lại mà thấy (ehipassiko) thực tại (opanayiko) ngay đây (sandiṭṭhiko) và bây giờ (akāliko) thì mỗi người liền chứng ngộ (paccattam veditabbo viññūhi).

Theo: Trung tâm Hộ tông