Đừng vội vàng trách một ai đó 

Khi cảm thấy thất vọng về ai đó: Đừng vội buồn, đừng vội trách họ vì có thể đó chỉ là điều ta kỳ vọng vào họ mà không biết rõ “họ là ai” và “họ như thế nào”. 

Và cũng có thể vì có chăng ta đang nghĩ cho mình nhiều quá, nghĩ người này người kia phải thế này thế khác với mình. Ở đời, đôi khi người ta hay lạm dụng quá điều mà dân gian hay nói “Bánh ít đi thì bánh quy lại”. Cái qua qua lại lại rồi sẽ dần đến “không qua không lại” nữa dưới con mắt và sự phán xét, đo lường duy tâm bất duy lý và tham đắm của con người. 

Nếu mình đối tốt với ai rồi mong muốn người ta cũng đối lại với mình như thế ấy thì chẳng phải đó là lòng tốt có toan tính hay sao? Mỗi người một bản thể, không nói đến cái ngã tầm phào, tôn trọng cái bản thể đó của nhau là đã đặt nhau vào vị trí quan trọng trong lòng rồi. Điều quan trọng là ở chỗ đừng để cho người khác thấy họ đang đối xử với một khúc gỗ, một tảng đá. Nhưng khi không suy lường và sự quan tâm cảm thông đủ lớn thì đá gỗ cũng trở nên hữu tri. 

Không ai buộc mình phải quan tâm ai đó, nên xuất phát từ tấm lòng thì phải cưu mang luôn cả những điều thường tình ở đa số, vốn không phải kỳ vọng của người quan tâm. Thế mới nói, yêu thương một con người, một hoàn cảnh, một cuộc đời xa lạ với mình thật không dễ dàng. Và quan hệ đó, theo chữ tình, chữ nghĩa mà tồn tại dài lâu hay hạn hữu. 

Nếu cứ đối với người bằng cái tâm nhỏ bé thì tình thương của mình chỉ đủ cưu mang những mong muốn và ước vọng của mình mà thôi, mong chi mà trải tỏa bao la được?... 

Cũng như việc có người từng rất quan tâm và thiện chí với bạn, từng đề nghị giúp đỡ bạn việc này việc kia. Cho đến khi bạn khó khăn, bạn ngỏ lời nhờ xin giúp đỡ thì người ta bảo không thể giúp được lúc đó vì lý do này nọ. 

Cuộc sống luôn chuyển biến không ngừng, nay trồi mai sụt, có lên có xuống... Người ta không giúp mình không phải vì người ta thay đổi hay không thiện chí mà vì lúc đó người ta không sẵn sàng và không đủ điều kiện. Có thể là như thế lắm chứ. Thế nên đừng vội trách mà hãy nhìn lại và thấy thương mới đúng, vì người ta cũng đang trong cảnh khó khăn và biết đâu chừng cũng đang cần sự giúp đỡ nào đó. Ta cũng thấy buồn khi không thể giúp được họ! 

Như người ta thường nói, cuộc đời này thú vị vì không ai biết ngày mai của mình sẽ thế nào, việc gì sẽ xảy ra với mình. Chính vì thế, nếu hữu duyên có thể giúp đỡ nhau, đến bên nhau những lúc khốn khó thì cuộc sống mỗi người sẽ bớt méo mó, sẽ tròn trĩnh hơn. Còn giả ta vẫn cheo leo một mình giữa những bấp bênh của mình thì hãy can trường mà vượt qua, bằng cách này hay cách khác. Nói như thế không có nghĩa là bất chấp lợi mình thiệt người mà làm. Có nhân và có quả. Nhân, quả đó ta có thể kiểm soát được từ ngay trong hiện tại hôm nay. 

Cuộc sống mà, ai cũng mong điều tốt đẹp nhất nhưng vạn sự chỉ là tương đối, có chăng là mọi thứ diễn ra không như ta mong muốn và kỳ vọng mà thôi. Trong hoàn cảnh nào, sự vụ nào cũng có lối đi, cũng có cách giải quyết. Chấp nhận sự tương đối cũng là đang bước trên con đường trung đạo, con đường bằng giữa muôn vàn thái cực và cực đoan trùng lấp chung quanh. 

Ôn cố tri tân, Phật dạy: “Hải đảo tự thân” hay “Sừng sững như tê giác một mình xuống núi” phải chăng là thấp thoáng nghĩa lý nào trong đó?