450
Tâm chỉ biết mà thôi
Câu hỏi: Thưa thầy, thế nào là “chỉ đơn thuần biết” - “chỉ biết mà thôi”?
- Ngài Phra Ajahn Suchart Abhijato trả lời: “Chỉ đơn thuần biết” là biết một cách thuần khiết, không xen cảm xúc vào điều đang nhận biết. Khi con gái bảo: “Mẹ ơi, con có thai rồi” dù chưa lập gia đình, tâm chỉ ghi nhận, không lo lắng hoảng hốt. Khi bác sĩ nói: “Anh bị ung thư rồi”, cũng chỉ nhận biết, không buồn, không sợ.
Ngay cả khi trúng xổ số giải đặc biệt, tâm cũng không vui mừng quá độ, không chạy theo suy nghĩ “mình sẽ mua cái này, sắm cái kia để sung sướng”. Không có tiền ta vẫn sống, có nhiều tiền lại thêm mệt vì phải suy tính. Người có tâm “chỉ biết” không đói thèm, không bị kéo lôi bởi ý muốn.
Tâm như vậy phải được tu tập từ bên trong. Khi thiền định đầy đủ, nghe lời dạy của Đức Phật, người tu có thể hiểu và thực hành ngay: làm tâm trống rỗng, không mang cảm xúc vào bất cứ điều gì. Chỉ nhận biết - và chỉ thế thôi. Trong định, tâm không nhận biết sắc, thanh, hương, vị, xúc; không nhận biết cả thân thể. Tâm chỉ “đơn thuần biết” và duy trì được trạng thái ấy một thời gian.
Nhưng khi ra khỏi định và tiếp xúc lại với cảnh trần, tâm bắt đầu khởi cảm xúc: thích - ghét, muốn - không muốn. Vì vậy Đức Phật dạy phải dừng sự tạo tác cảm xúc. Khi tiếp nhận điều gì, đừng tô vẽ, đừng thích, đừng ghét; chỉ nhận biết, không vui - buồn, không ưa - chán. Trong lúc đang định, tâm có thể “chỉ biết” rất dễ, nhưng khi đã ra khỏi định, giữ được trạng thái đó rất khó. Phiền não còn lại phản ứng ngay khi thấy điều mình thích hoặc ghét: muốn chiếm, muốn giữ, sợ mất; hoặc muốn tránh né, muốn đẩy ra xa.
Khi ấy phải dùng trí tuệ để tự nhắc tâm: “Chỉ biết thôi. Mọi sự là việc của nó. Không quan trọng. Phản ứng chính là độc dược của tâm”. Người khác làm hại ta vẫn chưa nguy hiểm bằng việc ta tự đầu độc mình bằng những phản ứng cảm xúc trước cảnh trần. Giữ được tâm “chỉ biết mà thôi” là giữ được sự tự do nội tâm.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Giấc mơ theo duy biểu học
Phật giáo thường thức
21:19 28/11/2025
Hình như mọi người ai cũng từng nằm mơ, nhưng ít người hiểu rõ về giấc mơ...
Nói về Tứ diệu đế
Phật giáo thường thức
18:20 28/11/2025
Người sống trên đời mà chưa biết về Tứ diệu đế thì thật đáng tiếc. Nghe và hiểu sâu sắc về Tứ diệu đế thì quả không uổng một kiếp làm người. Đây là điều chân thật.
Mặt trời tỏa chiếu
Phật giáo thường thức
18:10 28/11/2025
Tôi nghe như vầy: Một thời, Đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.
Hại vật phải chịu quả báo gấp mười lần
Phật giáo thường thức
16:29 28/11/2025
Huyện Trấn Giang thuộc tỉnh Giang Tô có người tên Lăng Khải, tên tự là Tử Chánh. Vào năm Quý Mão thuộc niên hiệu Khang Hy [1663] ông ta vì ghét con chó của người hàng xóm hung dữ cắn người, liền dụ nó vào một ngõ hẹp rồi bít lối ra, muốn bỏ đói cho nó chết đi để dứt mối họa.
Xem thêm
