Thực giải 30 bài tụng Duy thức (19)

Bài 20. Không có Tự tánh

Phiên âm Hán Việt: 

Do bỉ bỉ biến kế,

Biến kế chủng chủng vật,

Thử biến kế sở chấp,

Tự tánh vô sở hữu.

Việt dịch: 

Do các thứ biến kế

Tạo thành mọi sự vật

Tự tính Biến kế chấp

Vốn là không thật có

Thực giải: 

Bài này giải thích bản chất, thực tính của mọi sự vật hiện tượng trong thế gian giúp ta nhìn đúng, nhìn sâu như thật về thế giới hiện tượng, vật chất. Như cách nói của Nho học là "cách vật". 

Khi bàn về bản chất, tự tính của mọi sự vật, hiện tượng, Duy thức phân ra Tam tự tính (ba tự tính) gồm: Biến kế sở chấp, Y tha khởi và Viên thành thật

Do chủ thể biến kế có đối tượng biến kế nên biến chế, chuyển hiện thành mọi thứ, mọi vật. Thật ra tự tính của biến kế sở chấp vốn là không thật, tức không có tự tính.

Biến kế sở chấp tánh còn gọi là Phân biệt tánh, Vọng kế tự tánh, Vọng phân biệt tánh, Vọng tưởng tự tánh, Tự tánh giả lập.

Từ nơi tính toán biến chế cho nên biến chế thành sum la vạn tượng, mọi thứ mọi vật. Các thứ vật do tính toán biến chế tạo ra, quan trọng là bản chất, tự tánh của chúng đều không thật có, không có tự tính

Như thức Mạt na vốn luôn tính toán biến chế, cho nên tác dụng điều khiển Ý thức dựa theo các duyên bên ngoài rồi tính toán biến chế sản xuất ra các thứ vật,

Ví dụ như quan sát nhìn thấy con chuồn chuồn bay rồi tính toán biến chế sản xuất ra chiếc phi cơ có thể bay lên không trung. Các thứ đồ vật trong thế giới hiện tượng do tính toán biến chế hình thành, bản chất của chúng đều không có thật, nghĩa là chúng không có có tự tính, tự ngã, không thật có.

Nói đơn giản là mọi thứ mọi vật trong thế giới hiện tượng đều do biến kế sở chấp hình thành, chỉ là tạm có, vốn không thật hữu, không có tự ngã, không có tự tính

Điều này phù hợp với quan điểm của kinh Kim Cương: Mọi thứ có hình tướng (thế giới hiện tượng) trên đời đều là hư vọng, không thật