450
Xưng hô và ứng xử thế nào đối với người thân đã xuất gia?
Giác Ngộ
Người xuất gia khi tự xưng với các thành viên trong gia đình nội ngoại nên xưng pháp hiệu. Nếu là người xuất gia trẻ thì cũng có thể phương tiện tự xưng là “con” hoặc “cháu” đối với ông bà cha mẹ cùng các bậc cao niên.
Hỏi: Tôi có một người cháu gái xuất gia, hiện đã thọ giới Sa-di-ni. Thỉnh thoảng cô về thăm nhà vẫn “được” cha mẹ gọi tên tục như trước và sai bảo các việc linh tinh như lúc còn ở nhà. Tôi không rành về luật nghi trong đạo nhưng cảm thấy có gì đó… không ổn. Kính hỏi quý Báo, những người trong gia đình nên xưng hô và ứng xử thế nào đối với người thân đã xuất gia cho đúng đạo?
Trả lời:
Xưng hô và ứng xử với người thân đã xuất gia là chuyện tế nhị, tùy thuộc vào sự hiểu đạo của các thành viên trong gia đình và chính cá nhân của mỗi vị xuất gia. Việc xưng hô và ứng xử của người xuất gia dù giới luật nhà Phật có quy định rạch ròi nhưng thực tế thì chư vị luôn uyển chuyển, linh động trong tinh thần phương tiện, tùy duyên.
Trước hết, người xuất gia tuy đã phát nguyện lìa trần, giã từ đời sống thế tục, dấn thân phụng đạo, cầu giải thoát nhưng đối với gia đình thì vẫn mang tâm thương kính trọn vẹn, bởi thâm ân sanh thành dưỡng dục của ông bà cha mẹ thật khó đáp đền. Cho nên, dù bận rộn công việc tu học và Phật sự nhưng nếu tranh thủ được thời gian ngắn ngủi trở về với gia đình, thăm viếng cha mẹ và họ hàng, khuyến tấn mọi người hướng thiện là điều rất quý hóa.
Ảnh minh họa.
Một người xuất gia am tường và tuân thủ giới luật thì dẫu đi đâu cũng phải giữ vững phong thái, oai nghi của người xuất gia. Về phía gia đình cũng vậy, tuy người xuất gia vốn là con cháu anh em của mình nhưng vì kính Phật và trọng Tăng nên cũng phải tôn trọng, không xem như các thành viên khác.
Theo tinh thần giới luật, trước lúc phát nguyện tiếp nhận Thánh giới (10 giới Sa-di hoặc Sa-di-ni), người xuất gia hướng về phương Bắc, chí thành lễ tạ bốn ân (ân cha mẹ, ân sư trưởng, ân quốc gia và ân thí chủ), sau đó hướng về Tam bảo thọ nhận giới pháp xuất thế, mang dòng họ Thích (với pháp hiệu riêng) và quy mạng trọn đời.
Vì thế, khi người xuất gia về thăm nhà, những gia đình hiểu đạo không nên gọi tên đời (dù tên ấy rất gần gũi và thân thương) mà phải gọi tên đạo. Mặt khác, cũng không nên gọi người xuất gia theo trật tự, vai vế trong gia đình và dòng tộc như con cháu chú bác cô dì v.v… mà hay nhất là nên gọi chung bằng “cô”, “thầy” hoặc “chú” với pháp hiệu (tên thường gọi trong chùa).
Về phương diện tự xưng thì các thành viên trong gia đình có thể xưng đúng với vai vế của mình đối với những người xuất gia trẻ. Riêng đối với chư vị xuất gia đã thâm niên trưởng thượng ở trong đạo thì trừ cha mẹ ra (cha mẹ nếu còn thì cũng đã lão niên), những thành viên khác trong gia đình nên tự xưng mình bằng “con” để đối xưng với “thầy” hoặc “cô” hay trịnh trọng hơn là Hòa thượng, Thượng tọa, Ni trưởng, Ni sư...
Người xuất gia khi tự xưng với các thành viên trong gia đình nội ngoại nên xưng pháp hiệu, và đối xưng thì có thể tùy theo vai vế của họ đối với mình mà gọi. Nếu là người xuất gia trẻ thì cũng có thể phương tiện tự xưng mình là “con” hoặc “cháu” đối với ông bà cha mẹ cùng các bậc bô lão, cao niên. Bởi lẽ, “phép vua thua lệ làng” hay “làm thầy xứ ta, làm ma xứ mình” nên nếu không vận dụng tinh thần tùy duyên, uyển chuyển trong xưng hô cho phù hợp cũng sẽ dẫn đến những dị nghị hoặc phê phán không đáng có. Trong trường hợp gặp các bậc phụ lão là những Phật tử thuần thành, cung kính Tam bảo nên tự xưng “con” khi trò chuyện thì người xuất gia, nhất là người xuất gia trẻ nên cẩn trọng, hết sức khiêm cung với các “cụ”. Ngược lại, có một số vị xuất gia mà gia đình, dòng tộc và xóm làng không biết đạo nên vẫn xưng hô và ứng xử bình thường như các thành viên khác trong gia đình. Trong trường hợp này, người xuất gia phải phương tiện tùy duyên xưng hô và ứng xử sao cho hài hòa, tốt đạo đẹp đời.
Trong thời gian về thăm nhà, người xuất gia vẫn có thể làm một số việc linh tinh trong giới hạn của mình để thể hiện tình cảm, sự hòa đồng với gia đình. Nhưng đó chỉ là việc thứ yếu, điều chính yếu là vận dụng những điều hay, ý đẹp mà mình đã học tập được trong giáo pháp để chia sẻ với các thành viên trong gia đình nhằm giúp họ hiểu đạo, làm lành tránh dữ, hàn gắn những bất hòa đồng thời thực tập sống đạo để đạt được hòa hiếu an vui.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Lần thứ hai Ma Vương tìm cách phá hoại Bồ Tát Sĩ Đạt Ta ra sao?
Hỏi - Đáp
10:59 12/02/2025
Hỏi: Lần thứ hai Ma Vương đã tìm cách phá hoại Bồ Tát Sĩ Đạt Ta ra sao?
Bản kinh ngắn, dễ hiểu dành cho Phật tử tụng kinh cầu an đầu năm
Hỏi - Đáp
07:45 29/01/2025
Hỏi: Tôi muốn tụng kinh cầu an đầu năm tại tư gia để cầu nguyện gia đạo an lành. Tuy nhiên vì không có nhiều thời gian cũng như không rành rẽ các pháp thức kinh kệ nên tôi chỉ muốn tụng đọc bình thường những bản kinh ngắn, dễ hiểu, dễ thực hành.
Vì sao đầu năm cầu an cần tụng kinh, niệm Phật Dược Sư?
Hỏi - Đáp
09:30 28/01/2025
Vì sao đầu năm các chùa thường tụng kinh Dược Sư để cầu an? Tôi muốn trì niệm danh hiệu Phật Dược Sư để được gia hộ. Xin cho biết nên trì niệm danh hiệu nào vì Phật Dược Sư có nhiều danh hiệu và ý nghĩa của danh hiệu cùng công năng của việc trì niệm Phật Dược Sư.
Vào chùa nên đi lối nào và đứng ở đâu để khấn nguyện?
Hỏi - Đáp
10:07 25/01/2025
Vấn: Xin thầy cho con biết vào chùa con nên quỳ hoặc đứng ở đâu là đúng nhất khi thắp nhang và khấn nguyện? Vào chùa con nên đi cửa nào vào là đúng? Có bạn bảo là không được đi bằng cửa chính vì chỉ dành cho các thầy hay để cử hành lễ nhưng nếu chùa có một cửa thì phải làm sao?
Xem thêm
