Câu chuyện đầu năm Xuân Canh Tý

> Phật tử có thể đọc thêm loạt bài về Lời Phật dạy 

Chiều hôm đó, nó trộm nhìn qua khung cửa sổ thấy cái Lan lăng xăng bên mẹ cha, tất bật sửa sang lại nhà cửa để đón một năm mới cận kề. Nó thơ ngây nghĩ mình cũng tựa như thế, trong lòng thầm háo hức nhưng cũng không vắng phần hồi hộp vì chuẩn bị được mặc đồ mới, ăn những món ngon, ngao du phố phường, và đặc biệt đón nhận những bao lì xì đỏ thắm. Bỗng tiếng vỗ vai của bà ngoại làm nó giật mình hốt hoảng, như xé tan khoảng trời mộng mị trong tâm khảm của một kẻ lang bạt kỳ hồ. Nó là vậy, gia thế nó không như cái Lan. Cha nó mất, mẹ nó phải tha phương cầu thực, chừ không rõ lưu tích ở nơi mô. Nó chỉ biết có bà ngoại là người thân nhất, kể từ khi nó lên 3.

Tết xưa, nó phải hiu quạnh bên bếp lửa than hồng, để ngồi trực chờ nồi bánh đầu dịp xuân. Nhưng suốt cả thời gian đấy, nó chưa hề vội vã khởi lên dòng suy nghĩ về hoàn cảnh quá khứ, cũng như lộ trình tương lai mà nó điểm đến. Chỉ ngây ngô, mỉm cười và sống oằn mình dưới những lời bàn tán của hàng xóm mà nó cho là thân thương. Nó chỉ mong hiểu rằng, “Sống với hiện tại để quăng đi quá khứ và chớ tưởng vọng về tương lai” hay “Mọi hành động từ thân, lời nói và ý nghĩ phải luôn thật tốt để lợi mình và ích người” giống như thuở sinh tiền mà Cha nó thường thực tập, mỗi khi nó nghe qua lời ngoại kể.

Thấm thoát vòng con giáp xoay tròn 12 năm, dòng đời trôi cuốn làm tôi và nó phải cố bơi theo con nước. Âu cũng nhờ thế mà tôi và nó có đủ dũng khí lê bước vào ngã rẽ cuộc đời, dẫu là lý tưởng có khác nhau.

Giờ đây, chúng tôi đã tròn 24. Nhưng độ tuổi ấy, sao giữa tôi và nó suy nghĩ hoàn toàn khập khiễng một cách rõ rệt. Điển hình quan niệm về Tết, có chăng khác là vì nó chẳng vui thích hơn khi xuân sang sẽ được ăn ngon mặc đẹp, hưởng lộc khoe tài, ... giống như tôi. Bởi nó chia sẻ, mỗi khi xuân sang như là báo mộng hơi thở đang vào, đông về tựa hơi thở đang ra, cứ thế luân chuyển trong vòng vô thường biến dị. Mà hơi thở vào lại không đi ra, chẳng khác hơn gã cùng tử gánh cả hai vai vàng bạc của Vua cha lại lạc lối trong đêm trường hoang vắng, đánh mất đi phương hướng và cứ thế sự sống cũng giảm dần mà số tài nguyên ấy chẳng chút hữu dụng... Tại sao, không xem đó là thứ đáng quan ngại mà cứ phải hưởng lạc theo cách của thế gian.

Thật vậy, cả năm qua tôi đã chật vật lưu giữ và toan sắm trong tay những lợi dưỡng thế tục, đợi khi xuân về là đua nhau thể hiện và khoa trương với thế nhân. Còn nó, chỉ vỏn vẹn tách trà nồng kèm theo hương trầm quyện tỏa lẻn vào từng dòng kinh thư, hầu giúp hong ấm tâm hồn và thanh lọc những bụi nhiễm trần tục. Vậy đó, Nó đã xuất gia theo bước chân Phật để học hạnh từ bi như Ngài, thực tập một đời sống thánh thiện, tránh xa ham muốn và biết đủ. Đồng thời, rõ biết tâm nó đang ở đây cũng như đang là... nói theo ngôn ngữ Thiền trong Phật giáo “Hạnh phúc chính là tại đây và bây giờ”, tức là làm chủ được chính bản thân mình trong mọi hành động và ý nghĩ. Mặt khác, nó đầu Phật để chiêm nghiệm cách chấp nhận và buông bỏ những thứ vốn dĩ không hề thuộc về nó. Trước kia, nó hối hả khép chặt bàn tay để nắm giữ mọi thứ bao nhiêu, thì giờ nó thong thả mở rộng bàn tay để buông xuống mọi thứ bấy nhiêu. Ngõ hầu, cảm nhận trọn vẹn từng phút giây an lạc khi mọi gánh nặng trong tâm nó đã được đặt xuống. Có lẽ bạn tôi, nó đã thấu hiểu càng nắm chặt thật sâu, tay mình càng mỏi thật lâu.

Đến giờ được ngồi lại sau bao năm tôi không gặp nó, cứ tưởng Xuân này gặp, khoe với nó những chiến tích mà mình truy cầu lâu nay, nhằm đề cao giá trị bản thân cũng như tỏ vẻ sự kiêu hãnh thời tuổi trẻ. Nào ngờ mọi sự ngông cuồng bởi lòng khát ái trong tôi, đã phải xấu hổ dưới dáng vẻ thanh thoát của một vị tăng nhân khả kính, được tẩm mình từ hương thơm Giới đức và Tuệ đức trong chốn Thiền môn.

Bên am cốc vắng, khi chuyện trò tôi học hỏi và suy nghĩ lớn hơn thật nhiều từ nó. Mô phật! Tôi vẫn chưa thể quen khi gọi nó là Thầy, người mà tôi có duyên được làm bạn từ thời thơ bé. Lúc từ biệt, vị ấy cũng chúc Xuân tôi với một cách khác biệt mà trước giờ tôi chưa từng nghe qua:

“Ý dẫn đầu các pháp,

Ý làm chủ, ý tạo;

Nếu với ý ô nhiễm,

Nói lên hay hành động,

Khổ não bước theo sau,

Như xe, chân vật kéo.

Ý dẫn đầu các pháp,

Ý làm chủ, ý tạo;

Nếu với ý thanh tịnh,

Nói lên hay hành động,

An lạc bước theo sau,

Như bóng, không rời hình.”

(Kinh Pháp Cú, kệ 01-02)

Nghe xong, Thầy bảo: đây là bài kinh Phật, mình học khi mới chập chững bước vào Chùa, nay đem chia sẻ xem như quà chúc xuân tặng bạn. Lúc này, tôi thầm cảm ơn vị ấy đã đưa tôi đến thật gần với con người trong tôi, giúp khai phóng những rào cản tư tưởng do tham ái và chấp thủ mà bấy nay tôi cứ mãi loay hoay nắm bắt và kiếm tìm.

Tôi biết, trong hội ngộ hẳn nhiên sẽ ươm mầm chia ly nhưng sự chia ly giữa tôi và Thầy như chưa hề có sự hối tiếc, ngược lại còn cảm thấy hoan hỷ trong tâm can của mỗi người hơn. Ra về, tạm biệt nhau đến tận cuối con đường làng, mái chùa cũng dần rõ khuất, tôi mới chợt nhớ đến câu thơ và chỉ biết mượn tạm tặng thầy gởi qua dòng suy nghĩ có lẽ riêng tôi biết:

“Tôi chúc bạn một đời nên thượng sĩ

Bước phong trần chẳng dính bụi điêu linh”.

Cứ thế rảo bước đôi chân trần, tôi cứ nghĩ sắp đến mình đang đón một mùa Xuân quanh năm giống như Thầy xem bốn mùa như một. Xuân đi xuân đến vốn là xuân!