“Có lẽ công bằng”

Một tù nhân, tuổi trung niên, sau lớp giảng hàng tháng trong tù, đã xin đến gặp tôi (Ajahn Brahm) để thưa chuyện. Ông này đã tham dự lớp giảng từ nhiều tháng nên tôi cũng quen mặt.

- Thưa thầy Brahm - ông nói: 

Tôi muốn cho thầy biết là tôi không có phạm tội mà họ đã nhốt tôi vào tù. Tôi là kẻ vô tội. Tôi biết nhiều tù nhân cũng nói như vậy mặc dù họ phạm tội, nhưng tôi hoàn toàn nói thật. Tôi không bao giờ nói láo với thầy đâu. Tôi xin thề với thầy đó. Tôi tin lời ông ấy.

Nhân quả công bằng khi đủ duyên

Hoàn cảnh và điệu bộ của ông đã linh tính cho tôi biết là ông nói sự thật. Tôi bắt đầu suy nghĩ, thật bất công cho ông ta quá, và đang tìm cách an ủi. Nhưng ông đã cắt đứt dòng tư tưởng của tôi. Với một nụ cười bí hiểm, ông nói:

-Thưa thầy Brahm, nhưng tôi lại có phạm nhiều tội khác, xong những lúc đó tôi lại không bị bắt. Cho nên… nghĩ lại thì kể ra cũng công bằng thôi! Tôi phá lên cười. Thì ra tên tù nhân lưu manh này đã hiểu luật nhân quả, và có thể hiểu rõ hơn vài tu sĩ mà tôi biết.

Có khi nào bạn phạm tội, hành hung, ăn cắp, phạm pháp mà không bị bắt không? Và khi đó bạn có than “Trời ơi, không công bằng! Tại sao tôi không bị bắt?”. Nhưng khi lâm vào cảnh khổ mà không biết lý do tại sao thì chúng ta liền than “Trời ơi, bất công quá! Tại sao lại tôi?"

Giống như tên tù nhân tôi vừa kể, có thể chúng ta đã làm nhiều tội lỗi mà không bị bắt lúc đó. Bây giờ mới nhìn thấy vô cớ bị bắt, nhưng thật ra có lẽ cũng công bằng thôi. Tên tù nhân trên đã bị bắt oan về một tội mà ông không phạm, nhưng trước đó ông đã phạm nhiều tội khác mà không bị bắt. Bây giờ mới nhìn thì thấy ông bị bắt oan, nhưng suy xét trên thời gian dài ra thì cũng chẳng oan chút nào.

Có nhiều Phật tử ăn chay, niệm Phật, cúng dường, bổ thị, làm phước mà vẫn gặp những chuyện không may, thường hay than thở "Tôi tu hành, ăn chay, làm phước mà sao cử gặp nạn hoài?". Đạo Phật dạy nhân quả ba đời: quá khứ - hiện tại - vị lai.

Có những người kiếp này làm các việc bất thiện mà vẫn sung sướng, đó chẳng qua cũng giống như người phạm tội mà chưa bị bắt. Đến kiếp sau đang sống lương thiện thì lại bị bắt vào tù một cách oan uổng.

Nhìn vào thấy oan, nhưng xét kỹ trên thời gian dài, thì cũng công bằng thôi. Vậy khi không làm điều gì xấu ác mà gặp nạn thì chúng ta nên nhớ là không có gì oan uống hết. Có thể chúng ta đã tạo các từ nhiều kiếp trước, đến kiếp này thì quá mới chín mùi trổ ra.

Trích “Ai mua xe rác”.