Quan niệm của tiền nhân về thiên tai dịch họa

Hỏi: Kính bạch thầy, con thấy trong kinh có nói đến bốn thứ quả báo, nhưng con không hiểu bốn thứ quả báo đó là gì? Kính mong thầy hoan hỷ giải thích cho con rõ.

Đáp: Trong Pháp Uyển Châu Lâm 69, có nói đến bốn thứ quả báo như sau:

1. Người trước khổ sau vui: Có người trước sanh vào nhà nghèo nàn, cơm không đủ no, áo không đủ mặc, chịu nhiều điều khốn khổ, nhưng tâm không tà kiến, tự nghĩ rằng, đời trước ta không biết bố thí, không tu phước đức cho nên phải chịu nghèo nàn, liền sám hối sửa đổi những việc làm hằng ngày trước và tu các hạnh lành, đời sau sanh trong loài người thì có nhiều tài sản của báu không thiếu gì, đó gọi là người trước khổ sau vui.

2. Người trước vui sau khổ: Có người trước sanh vào nhà giàu sang, cơm áo đầy đủ và hưởng nhiều khoái lạc, nhưng trong tâm tà kiến, không biết bố thí tu phước lại tạo nhiều nghiệp ác, sau đọa vào địa ngục, chịu nhiều thống khổ; nếu sanh trong loài người thì nghèo nàn, xấu xí, cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc, đó gọi là người trước vui sau khổ.

3. Người trước khổ sau khổ: Có người trước sanh vào nhà nghèo nàn, ăn thiếu, mặc rách và chịu nhiều bức bách, tâm lại tà kiến gây tạo nhiều việc ác, sau đọa vào địa ngục chịu nhiều thống khổ; nếu sanh trong loài người cũng rất nghèo nàn thiếu thốn, đó là người trước khổ sau khổ.

Khi gặp khó khăn đổ thừa nghiệp quả liệu có đúng?

4. Người trước vui sau vui: Có người trước sanh vào nhà giàu sang, có nhiều tài sản của báu và được hưởng nhiều khoái lạc, lại kính trọng Tam bảo, bố thí tu phước, sau sanh trong loài người, cõi trời, hưởng sự giàu sang và có nhiều tài sản của báu, tự tại như ý, đó gọi là người trước vui sau vui (Tự Điển Phật Học Huệ Quang tập 8 trang 7095).

Đó là bốn thứ quả báo mà chính do con người tạo ra. Theo luật nhân quả, tạo nhân gì thì sẽ gặt hái quả đó. Gây tạo nhân lành tất nhiên là chúng ta sẽ hưởng quả lành. Ngược lại, gieo nhân ác thì phải gặt hái quả ác. Muốn cho hiện đời và đời sau được an vui, thì chúng ta nên cố gắng tạo điều lành. Nhờ tạo nhiều nghiệp lành mà hiện đời ta được an vui và đời sau cũng được an vui. Đó là hạng người trước vui sau vui vậy.