Lời dạy của thầy & những chiếc áo cũ

Thời ấy, cuộc sống tu học tại tu viện của chúng tôi khá đơn giản, cây nhà lá vườn như một ngôi chùa quê.

Hòa thượng thường mặc chiếc áo túi mỏng tanh như “vải tang”, hay chiếc áo vạt khách sờn vai vì cũ kỹ, đồng hành với các chú trong mọi sinh hoạt, chấp tác hằng ngày. Đó là một trong những hình ảnh giản dị, gần gũi nhất về Hòa thượng, còn lưu lại trong ký ức tôi cho đến tận bây giờ.

Tu viện ít chúng nên Hòa thượng xem chúng tôi như những đứa con, đệ tử cần được uốn nắn và dạy dỗ sống sao cho đúng theo truyền thống, khuôn mẫu thiền gia. Các vật dụng cá nhân, từ đôi dép, quyển vở, chiếc đãy đến quần áo… chúng tôi có đều phải tập hợp lại thành danh sách và trình lên Hòa thượng khi mua hay thay đổi mới. Nếu thứ nào phù hợp với người xuất gia thì mới được dùng, còn không thì phải tự xử lý, và đặc biệt là không nên mặc áo thun (áo ngắn) ra khỏi phòng, còn việc tiếp khách thì phải mời ra phòng khách…

Chính sự nghiêm khắc đó của Hòa thượng đã trở thành nếp sống để sau này khi huynh đệ chúng tôi đi xa hành đạo mà dễ dàng thích nghi với mọi hoàn cảnh. Từ đó, chúng tôi luôn ý thức, trách nhiệm chọn những thứ cần dùng, phải phù hợp với tư cách của mình, đúng với tinh thần “kiệm phước – chuyên tu” của ngài.

Nhớ lại thời Sa-di, khi mới lên Huệ Quang nhập chúng tu học, chúng tôi được Hòa thượng an đơn ở cùng với sư huynh A.T, H.Đ và chú K.T. Sau này có thêm chú K.H nhập chúng ở cùng trong phòng này luôn, cả thảy 5 vị. Thú thật, tôi nói là phòng liêu cho các chú vậy thôi, chứ thật ra đây cũng là nơi trưng dụng cho việc để xe của các thầy khi ra vào tu viện. Song điều kiện sống lúc bấy giờ đối với chúng tôi như vậy quả thật là quá tốt rồi.

Theo Hòa thượng dạy, việc sắp xếp chỗ ở cho chúng đệ tử là rất quan trọng, các thầy trẻ cần phải sống tập trung, ở tập thể với nhau để nhìn ngó nhau. Vị trí phòng ốc là nơi thoáng, rộng, nơi có nhiều người qua lại, ra vào, có như vậy thì mới dễ dàng kiểm soát các hoạt động tu tập của các chú. Và chính môi trường này sẽ làm cho các chú chánh niệm hơn, thúc liễm thân tâm và nghiêm túc hơn trong từng oai nghi, hành động của mình.

Hơn 20 năm trôi qua, vị trí chiếc phòng ấy (nhà xe) trong khuôn viên tu viện đã không còn nữa, huynh đệ chúng tôi mỗi người lại mỗi nơi. Nhưng những bài học về cách “sống giản đơn, cần kiệm” mà Hòa thượng dạy dỗ luôn là hành trang, là dấu ấn khó quên trong suốt đời sống tu tập của từng người.

“Thí chủ cúng cho các thầy vật gì thì nên nghĩ là họ đang gán nợ cho các thầy đấy, đừng vội mừng khi thọ nhận!” – Hòa thượng nghiêm khắc dạy chúng tôi như vậy. Ngài khuyến tấn chúng tôi có ý thức hơn khi thọ nhận, cũng như sử dụng những tịnh vật của đàn na tín chủ dâng cúng – phải thật sự trân quý và không được lãng phí.

Có lần, Hòa thượng xuống nhà trù, thấy ít cơm thừa còn để ngoài hiên, ngài xin rửa lại và bảo thầy trực nhật hấp lại và dọn bữa cho ngài dùng.

Hôm qua, tôi gọi điện cho sư huynh H.Đ, xin một vài bộ đồ vạt khách để mặc. Huynh hoan hỷ bảo rằng: “Ông vẫn giữ nếp sống “kiệm phước”, nên muốn xin đồ cũ của người khác để mặc à?”.

Tôi trả lời: Hòa thượng xưa hay dạy, mặc để ấm thân, kín đáo… nên huynh cứ gửi cho em xin vài bộ đồ cũ, để em có cái để mà giữ thân, tu tập nhe.

Huynh im lặng chút, rồi chậm rãi nói: Mai đám của bà, tôi bảo chú T.C đem vào tu viện cho ông vài bộ nhé!

Tôi chào huynh và nói lời cám ơn.

Sáng nay, nhận được những chiếc áo quý từ sư huynh H.Đ đồng liêu, bỗng nhớ lại những lời dạy của Hòa thượng từng nhắc nhở chúng tôi khi còn sinh tiền.

Tôi xếp lại những chiếc áo cũ của huynh vừa gửi vào, rồi ngước nhìn lên di ảnh của Hòa thượng mà lòng tràn đầy niềm kính tiếc, khôn nguôi…

Mùa hạ PL.2564

Sài Gòn, ngày 24-8-2020