Bài 25. Chân như thực tánh

Phiên âm Hán Việt: 

Thử chư pháp thắng nghĩa

Diệc tức thị Chân như

Thường như kỳ tánh cố

Tức Duy thức thật tánh

Việt dịch: 

Đây nghĩa thật các pháp,

Cũng tức là chân như

Vì tánh xưa nay vậy

Là thực tánh Duy thức.

Thực giải:

Cách tiếp cận chân lý, sự thật về mọi sự vật hiện tượng tâm lý cũng như thế giới của Duy thức là từ hiện tượng đi vào bản chất, thực tính.

Khảo sát, tư duy từ bình diện hình tướng, hiện tượng để đi đến bản chất, thực tướng, thật tính, chân lí của vạn pháp, của mọi sự vật hiện tượng, mới nghe thì giống như các tiếp cận chân lí của hiện tượng luận.

Bản chất của mọi sự vật hiện tượng, thực tính của vạn pháp như trình bày ở bài trước chính là thắng nghĩa (nghĩa chân thật vi diệu) của các pháp theo Duy thức học. 

Thắng nghĩa vô tánh của các pháp, cũng tức là Chân như, bởi vì bản tánh nó vốn chân thật từ xưa nay như vậy. Chân như là vốn chân thật như vậy, ở thánh hiền không tăng thêm, ở phàm phu không thiếu bớt

Tâm kinh Bát Nhã cũng nói về thật tánh của vạn pháp của chân như là: Không sanh, không diệt; không nhơ không sạch: không tăng, không giảm, không ít không nhiều, không lớn không nhỏ....

Tánh Thắng Nghĩa (nghĩa lý chân thật thù thắng vi diệu) này của các pháp cũng tức là chỉ cho tánh chân như. Chân là chân thật không hư vọng, Như là như như thường tại không biến đổi, cho nên gọi là chân như

Đây chính là thật tánh của Duy thức, cũng là chân lý của vạn vật

Nói một cách đơn giản, thật tánh của Duy thức là thắng nghĩa của vạn pháp, là bản chất thật của mọi sự vật hiện tượng, là chân lí tự nhiên, là vô tự tánh, là Chân như, là vốn không có tự tánh

Thật tánh của Duy thức cũng chính là chân lí của vạn vật xưa nay vốn như vậy chưa từng thêm bớt.

Vạn pháp, vạn vật vốn không thật có tự tánh chỉ do y tha khởi (tức duyên khởi)

Học tu theo Duy thức để thấu suốt thực tánh của Duy thức, cũng chính là thấu suốt được chân lí vạn pháp vạn vật. Nói theo ngôn ngữ triết học là thấu rõ bản chất của mọi sự vật hiện tượng đạt tới thông tuệ, vượt qua mọi tri kiến sai làm, vượt thoát khỏi mọi phiền não khổ đau trong lục đạo luân hồi.